Bài ca dao “Bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến là một trong những tác phẩm văn học quen thuộc nhất với người Việt. Bài thơ ngắn gọn, mộc mạc nhưng lại chứa đựng trong đó những tình cảm chân thành, đậm đà, thắm thiết về tình bạn đáng quý.
Bài thơ được viết theo thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật, nhưng ngôn ngữ lại rất giản dị, tự nhiên như lời ăn tiếng nói hàng ngày. Nguyễn Khuyến đã khéo léo sử dụng những hình ảnh quen thuộc của làng quê Việt Nam như “ao sâu nước cả”, ” vườn rộng rào thưa”, “bóng tre trưa”, “nắm muối”, “con cá”, “cải chửa ra cây”, “cà mới nụ” để vẽ nên một bức tranh chân thực về cuộc sống bình dị nơi thôn quê và thể hiện tình bạn mộc mạc, chân thành, không màu mè, khách sáo.
Bài thơ Bạn Đến Chơi Nhà
Tình bạn chân thành, hiếm có khó tìm
Mở đầu bài thơ là hình ảnh người bạn đến chơi nhà tác giả một cách bất ngờ:
“Bạn đến chơi nhà,
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà”
Câu thơ giản dị, mộc mạc như lời nói thường ngày, thể hiện niềm vui bất ngờ xen lẫn mừng rỡ của tác giả khi gặp lại người bạn cũ sau bao ngày xa cách. Hai chữ “bác” được tác giả sử dụng thay cho từ “tôi” khiến cho câu thơ trở nên gần gũi, thân mật hơn.
Tuy nhiên, niềm vui ngắn chẳng tày gang, trước sự ghé thăm của bạn, Nguyễn Khuyến bỗng giật mình, bối rối vì hoàn cảnh éo le của bản thân:
“Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa
Ao sâu nước cả, vườn rộng rào thưa
Vườn rộng rào thưa, chó lợn thả beo beo
Bóng tre trưa, cuốc mướn chưa về”
Tác giả sử dụng hàng loạt các từ phủ định như “vắng”, “xa”, “chưa” kết hợp với nghệ thuật đối lập “trẻ” – “già”, “sâu” – “cả”, “rộng” – “thưa” để vẽ lên một hoàn cảnh éo le: nhà thì neo người, chợ thì ở xa, ao thì sâu, vườn thì rộng, đến con chó, con lợn cũng không có để thịt.
Nhà tranh quê hương
Tấm lòng tri kỷ, quý hơn vàng ngọc
Giữa lúc đang bối rối vì không có gì để tiếp đãi bạn, Nguyễn Khuyến lại càng bối rối hơn:
“Cải chửa ra cây, cà mới nụ
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa
Đầu trò tiếp khách, trầu không có”
Tác giả tiếp tục sử dụng những từ ngữ “chửa”, “mới”, “vừa”, “đương” để nhấn mạnh vào sự thiếu thốn, tạm b thời của gia đình. Đến cả những thứ tối thiểu để tiếp khách như “trầu cau” cũng không có, đủ cho thấy sự b窘迫 và cảm giác áy náy của tác giả khi phải tiếp đón bạn trong hoàn cảnh này.
Câu thơ cuối cùng là lời thanh minh, giãi bày của tác giả với bạn:
“Bác đến chơi đây ta với ta”.
Câu thơ tưởng chừng như vô tình mà lại có ý vô cùng sâu sắc. “Ta với ta” là nhà thơ với người bạn, nhưng đồng thời cũng là sự giao hòa, đồng điệu giữa hai tâm hồn tri kỷ. Với Nguyễn Khuyến, tình bạn chân chính không nằm ở vật chất mà nằm ở sự hòa hợp giữa tâm hồn, không cần phải câu nệ, khách sáo.
Hai người bạn cũ gặp lại
Thông điệp vượt thời gian về tình bạn
Bài thơ “Bạn đến chơi nhà” đã vượt qua thử thách của thời gian để trở thành một trong những bài ca dao quen thuộc nhất với người Việt. Tác phẩm đã để lại cho người đọc nhiều cảm xúc, đồng thời gửi gắm thông điệp sâu sắc về tình bạn: Tình bạn chân chính là thứ tình cảm cao quý, không vụ lợi, không cần phải màu mè hình thức, chỉ cần sự chân thành và thấu hiểu lẫn nhau.
Bài ca dao cũng là lời nhắc nhở nhẹ nhàng về cách sống đẹp, biết trân trọng tình bạn – một trong những thứ tình cảm quý giá nhất trong cuộc sống.
Câu hỏi thường gặp
1. Bài thơ “Bạn đến chơi nhà” được viết theo thể thơ nào?
Bài thơ được viết theo thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật.
2. Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì để thể hiện tình bạn chân thành?
Tác giả sử dụng ngôn ngữ giản dị, hình ảnh gần gũi, biện pháp đối lập, hàng loạt từ phủ định để tạo nên một tình huống éo le, qua đó làm nổi bật tình bạn chân thành, không màng vật chất.
3. Thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm qua bài thơ là gì?
Bài thơ gửi gắm thông điệp về tình bạn tri kỷ, chân thành, không vụ lợi, không màu mè hình thức.
Tình huống thường gặp
1. Bạn muốn tìm một bài thơ hay về tình bạn để đọc và cảm nhận?
Bài thơ “Bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến là một gợi ý tuyệt vời.
2. Bạn muốn tìm một bài thơ để dạy cho học sinh về tình bạn?
“Bạn đến chơi nhà” là một lựa chọn phù hợp bởi ngôn ngữ giản dị, dễ hiểu và thông điệp ý nghĩa.
Gợi ý bài viết liên quan
- Trò chơi thổi bong bóng: Trò chơi dân gian giúp gắn kết tình bạn.
- Biên hoà chơi ở đâu: Cùng bạn bè khám phá những địa điểm vui chơi thú vị.
Nếu cần hỗ trợ, hãy liên hệ Số Điện Thoại: 0968204919, Email: [email protected] Hoặc đến địa chỉ: Tổ 9 Ấp, Tân Lễ B, Tân Thành, Bà Rịa – Vũng Tàu 790000, Việt Nam. Chúng tôi có đội ngũ chăm sóc khách hàng 24/7.